ළූණු ලෙල්ලේ කළු පුස්: ආහාරයට සුදුසුද? ඔබ දැනගත යුතුම දේ
මුළුතැන්ගෙයි නැතුවම බැරි අමුද්රව්යයක් වන ළූණු මිලදී ගැනීමේදී, එහි මතුපිට කළු පැහැති කුඩක් මෙන් යමක් තැවරී තිබෙනු ඔබ දැක ඇති. බොහෝ දෙනෙක් මෙය සෝදා හැර හෝ එම කොටස කපා ඉවත් කර ළූණු භාවිතයට ගනී. නමුත්, මෙම කළු පැහැය හුදෙක් කුණුවීමක්ද? නැතහොත් එය අපගේ සෞඛ්යයට හානිකර විය හැකිද?
මෙම කළු පැහැය කුමක්ද?
ළූණු මතුපිට දක්නට ලැබෙන මෙම කළු පැහැය, ඇස්පර්ජිලස් නයිජර් (Aspergillus niger) නම් වූ ඉතා සුලබ දිලීර (පුස්) වර්ගයකි. මෙම දිලීරය පසෙහි සහ පරිසරයේ ස්වභාවිකව පවතින අතර, ළූණු අස්වනු නෙලීමෙන් පසු ගබඩා කර තැබීමේදී වර්ධනය විය හැක.
සෞඛ්ය අවදානම් මොනවාද?
මෙම කළු පුස් සහිත ළූණු ආහාරයට ගැනීම හෝ එහි බීජාණු ආඝ්රාණය කිරීම ඇතැම් පුද්ගලයින්ට සෞඛ්ය ගැටලු ඇති කළ හැකිය.
අසාත්මිකතා (Allergies): ඇදුම හෝ වෙනත් අසාත්මිකතා ඇති පුද්ගලයින්ට මෙම දිලීර බීජාණු ආඝ්රාණය වීමෙන් ශ්වසන අපහසුතා, හිසරදය, සමේ කැසීම වැනි ගැටලු ඇතිවිය හැක.
දිලීර ආසාදන: නිරෝගී පුද්ගලයින්ට මෙය විශාල තර්ජනයක් නොවූවත්, ප්රතිශක්තිය දුර්වල පුද්ගලයින් (උදා: රෝගාතුරව සිටින අය, ප්රතිශක්තිකරණ ඖෂධ ලබාගන්නා අය) මෙම බීජාණු ආඝ්රාණය කළහොත් ඇස්පර්ජිලෝසිස් (Aspergillosis) වැනි බරපතල පෙනහළු ආසාදන ඇතිවීමේ අවදානමක් පවතී.
ආහාර විෂවීම: පුස් සහිත කොටස් ආහාරයට ගැනීමෙන් ඔක්කාරය, වමනය, බඩේ කැක්කුම සහ පාචනය වැනි ආහාර විෂවීමේ ලක්ෂණ ඇතිවිය හැක.
ආරක්ෂිතව භාවිතා කරන්නේ කෙසේද?
සෑම කළු ලපයක් සහිත ළූණුවක්ම ඉවත දැමිය යුතු නැත. එය භාවිතා කළ හැකිද නැද්ද යන්න තීරණය කළ යුත්තේ මෙසේය:
භාවිතා කළ හැකි අවස්ථා:
දිලීරය තැවරී ඇත්තේ ළූණුවල වියළි, පිටතම පොත්තට පමණක් නම් සහ ඇතුළත ඇති මාංසල කොටස 단단하고, නීරෝගී පෙනුමකින් යුක්ත නම් එය භාවිතයට සුදුසු විය හැක. එවැනි විටක,
පුස් සහිත පිටත පොතු තට්ටු කිහිපයක් සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් කරන්න.
ළූණු ගෙඩිය හොඳින් පිරිසිදු ජලයෙන් සෝදන්න.
ඔබේ දෑත් සහ භාවිතා කළ කැපුම් ලෑල්ල හොඳින් සෝදා පිරිසිදු කරන්න.
ඉවත දැමිය යුතුම අවස්ථා:
කළු පැහැය පිටත පොත්ත ভেদ කර ඇතුළත මාංසල කොටස්වලට ව්යාප්ත වී ඇත්නම්.
ළූණු ගෙඩිය මෘදු වී, දියර ගතියකින් හෝ කුණු වූ ස්වභාවයකින් යුක්ත නම්.
ළූණුවෙන් අප්රසන්න ගන්ධයක් වහනය වේ නම්, එය සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත දැමිය යුතුය.
මිලදී ගැනීම සහ ගබඩා කිරීම
ළූණු මිලදී ගැනීමේදී, 단단, වියළි සහ පිට පොත්තේ පුස් ලප නොමැති ඒවා තෝරාගන්න.
ළූණු ගබඩා කළ යුත්තේ වාතාශ්රය හොඳින් ලැබෙන, සිසිල් සහ වියළි ස්ථානයකය. ප්ලාස්ටික් බෑග්වල දමා තැබීමෙන් වළකින්න.
පුස් සහිත ළූණුවක් ශීතකරණයේ (fridge) තැබීමෙන් වළකින්න. එහි බීජාණු ශීතකරණය තුළ ඇති අනෙකුත් ආහාර මතටද ව්යාප්ත විය හැක.
සාරාංශය
නීරෝගී, පිරිසිදු ළූණු යනු විටමින්, ඛනිජ ලවණ සහ ප්රතිඔක්සිකාරක වලින් පොහොසත්, සෞඛ්ය ප්රතිලාභ රැසක් ගෙන දෙන අගනා අමුද්රව්යයකි. කෙසේ වෙතත්, එහි මතුපිට ඇති කළු පුස් පිළිබඳව සැමවිටම අවධානයෙන් සිටීම වැදගත්ය. සැකයක් ඇත්නම්, විශේෂයෙන්ම ඔබේ නිවසේ ප්රතිශක්තිය දුර්වල අය සිටී නම්, එවැනි ළූණු ඉවත දැමීම වඩාත්ම ආරක්ෂිත ක්රියාමාර්ගයයි.